BATAKANG BALAOD sa DALAGUETE UNITED FARMERS’ AND FISHERMEN ASSOCIATION (DUFAFA)
Casay, Dalaguete, Cebu
PREYAMBOLO
Kaming lumulupyo sa Dalaguete, Cebu, nagkahiusa ug nagkahugpong nga kansang panginabuhi nagasalig sa abot sa among yuta ug pagpanguma ug sa panagat, sinangpit ang panabang sa Labaw’ng Makagagahum, aron sa pagtukod ug usa ka kapunongan nga maglangkob sa among kusog ug panglantaw maoy magpausbaw sa among panginabuhi ilabina sa among mga anak, sa mga gasa sa kinaiyanhon’g kapaninguhaan ubos sa pagdumala sa among kapunongan, nagahan-ay ug nagpatuman niining maong Batakang Balaod nga pagamatud-an ug pagatamdan pinaagi sa among mga lagda.
ARTIKULO I
NGALAN SA KAPUNONGAN
Seksiyon 1.Ngalan. Ang ngalan niining maong kapunongan mao ang DALAGUETE UNITED FARMERS AND FISHERMEN ASSOCIATION (DUFAFA).
ARTIKULO II
BUHATAN
Seksiyon 1.Buhatan. Ang punoan nga buhatan niining maong kapunongan anha sa
CASAY, DALAGUTE, CEBU, PHILIPPINES.
ARTIKULO III
MGA MITHI UG BAROGANAN
Seksiyon 1.Dili Pinugos. Kaugalingon’g kabubut-on sa hingtungdan ug dili pinugos ang pagpasakop sa kapunongan.
Seksiyon 2.Dili Politikanhon. Dili politikanhon kining maong kapunongan.
Seksiyon 4.Mosagop sa Ubang Kapunongan. Ang kapunongan mosagop sa ubang kapunongan kansang tumong nahilambigit sa mga katuyoan niining kapunongan, sa kondisyon nga dili nila ipamugos ang pagpatuman sa ilang mga pamaagi nga nahisupak sa lagda niining kapunongan.
Seksiyon 5.Bukas Kanunay. Ang kapunongan bukas kanunay sa mga mag-uuma ug mga mananagat diin lumulupyo sa Dalaguete nga buot magpasakop ug andam modawat sa katuyoan ug mga lagda niini.
ARTIKULO IV
TUMONG UG KATUYOAN
Seksiyon 1.Tumong ug Katuyoan. Ang tumong ug katuyoan sa pagtukod niining maong kapunongan mao kining mga mosunod:
ARTIKULO V
ANG MAHIMONG SAKOP
Seksiyon 1.Ang Mahimong Sakop. Ang mahimong sakop niining maong kapunongan mao kining mga mosunod:
ARTIKULO VI
KATUNGOD UG KATUNGDANAN
Seksiyon 1.Mga Katungod. Kini ang mga katungod sa mga sakop:
MGA HINUNGDAN NGA MATAKTAK ANG SAKOP
Seksiyon 1.Mga hinungdan sa pagtaktak o mataktak ang usa ka sakop sa kapunongan tungod niining mga mosunod nga hinungdan:
ARTIKULO VIII
MGA PAMAAGI SA PAGTAKTAK
Seksiyon 1.Pamaagi sa pagtaktak. Kining mosunod mao ang pamaagi sa pagtaktak sa usa ka sakop:
ARTIKULO IX
ANG MGA ELECTED NGA OPISYALES SA KAPUNONGAN
Ang mga opisyales ehekutibo niining maong kapunongan mao ang (1) Presidente, (2) Bise-Presidente, (3) Sekretarya, (4) Tresorera, (5) Awditor, (6) Tigpamaba ug (7) Tigpatunhay sa Kahusay ug Kalinaw. Dili sila kasamtanga’ng elected officials sa Pililipinas sa Local, Provincial, Congressional, og National.
Seksiyon 1.Ang Presidente. Ang Presidente mao ang labing pangulo sa kapunongan.
ARTIKULO X
‘APPOINTED’ NGA MGA OPISYALES UG ‘STAFF’ SA KOMITE KADA PUROK
Ang mga opisyales nga ‘appointed’ niining maong kapunongan mao ang (1) Komite Chairman, (2) Bise sa Chairman, (3) Sekretary sa Komite, (4) Finance Officer, ug (5) ‘Operational Staff’ Dili sila kasamtanga’ng elected officials sa Pililipinas sa Local, Provincial, Congressional, og National.
Seksiyon 1.Komite Chairman. Siya ang mo-preside sa mga miting sa komite sa ilang purok. Siya ang magdumala sa operasyo’ng pang-negosyo ug pang-serbesyo sa maong komite. Siya ang maghimo sa report nga may kalabotan sa komite ngadto sa mga opisyales ehekutibo sa panahon sa binulan nga miting sa ehekutibo sa kada ika duha (2) nga Dominggo sa bulan.
Seksiyon 2.Bise sa Chairman. Siya ang mopuli sa gimbuhaton kung wala ang chairman.
Seksiyon 3.Sekretarya sa Komite. Siya ang magsulat o mag-encode, maghan-ay, ug mag-amping pagsiguro sa siguridad sa mga dokumento nga may kalabotan ang komite sa ilang purok sa inadlaw-adlaw o sa kada operasyo’ng pang-negosyo. Pagahimoon niya ang binulan nga ‘reporting’ ug i-sumite niya sa Kalihim sa Ehikutibo sa wala pa ang binulan nga miting sa ehikutibo. Maghupot ug Xerox copies ug maghimo sa ‘back-up copies’ gamit ang ‘USB’, ‘CDs’, ‘DVDs’, ‘emails’ ug ‘Online Drive’.
Seksiyon 4.‘Finance Officer’ sa Komite. Siya ang may katungod sa pag-pagawas ug pag-pasulod sa kwarta ngadto sa panodlanan sa Komite sa ilang purok sa kwartang gigahin sa asosasyon ngadto sa Komite sa ilang tahas sa pagpalambo sa negosyo nga may kalambigitan sa naoyunan nga ‘entrepreneurship’. Siya usab ang magpadangat sa subay ug sumada sa mga kagastuhan ug nakwarta sa Komite sa ilang purok ngadto sa Tresorera sa asosasyon.
Seksiyon 5.‘Operational Staff’ sa Komite. Sa ilang Komite, sila ang motrabaho sa operasyon’g pangnegosyo sa ilang napili nga ‘entrepreneurship’ sa ilang purok nga sila pagahatagan ug komisyon basi sa ilang binulan nga ‘income’ sa ilang abot, produkto ug serbisyo diin kini pinasubay sa polisiya sa asosasyon.
ARTIKULO XI
ANG KOMITE
Seksiyon 1.Mga Komite. Ang Kapunongan adunay tukoron nga walo (8) ka komite o mosobra pa sama sa: una (1), Komite sa Pagpananom; ikaduha (2), Komite sa Panginabuhi; ikatulo (3), Komite sa Edukasyon; ikaupat (4), Komite sa Kaayohan ug Panglawas (Welfare and Health); ikalima (5), Komite sa Pagsubay (Monitoring); ikaunom (6), Komite sa ‘Systems’ ug ‘Procedures’, ikapito (7) Komite sa Piniliay, ug ang ikawalo (8) Komite sa ‘Publication’. Kini’ng mga Komite pagadungagan sa umaabot, depende sa mga intresadong membro nga mobuhi ug puhunan sa ilang napili nga ‘entrepreneurship’ sa ilang purok o lugar o barangay sulod lamang sa ‘municipality’ sa Dalaguete.
Seksiyon 2.Mga Kapangakuhan. Ang katungdanan ug kapangakuhan niining maong komite mao ang mga mosunod:
ARTIKULO XII
TERMINO SA KATUNGDANAN
Seksiyon 1.Termino. Tulo (3) ka tuig ang kada termino sa tanang opisyales sa ehikutibo ug sa komite aron sa paghupot sa katungdanan.
Seksiyon 2.Subli nga Pagpili. Human matapos ang termino nga tulo (3) ka tuig, ang usa ka opisyales mahimo nga sublian pa sa makausa aron moalagad na usab sa laing termino nga tulo (3) ka tuig.
Seksiyon 3.Dili na Sublian Human sa Unom (6) ka Tuig. Human moalagad sulod sa unom (6) ka nagsunod-sunod nga mga tuig, ang usa ka opisyales dili na mapili pag-usab sa naserbisyuhan’g posisyon.
Seksiyon 4.Pwede pa Magpapili. Pwede siya mobalik sa pag-papili sa laing posisyon human sa naserbisyuhang posisyon sa nagsunod-sunod nga unom (6) ka tuig.
.
ARTIKULO XIII
BAKANTE SA KATUNGDANAN
Seksiyon 1.Paghulip. Kon usa o sa laing hinungdan mabakante ang usa ka posisyon sa dili pa matapos ang termino nga tulo (3) ka tuig, ang maong posisyon hulipan pinaagi sa usa ka piniliay sulod sa usa ka miting nga ipatawag alang sa maong katuyoan.
Seksiyon 2.Termino sa Mopuli. Ang napili nga mohulip sa nabakanteng posisyon moalagad apasumpay sa naputol nga termino sa iyang napulihan, apan dili kini pagatawgon nga iyahang lihitimo nga termino nga diin adunay kompletong tulo (3) ka tuig sa unang termino ug pwede nga magpapili pa ug usab sa iyang una o ikaduhang termino nga may tulo (3) ka tuig. Moalagad lamang siya sa unom (6) ka nagsunod-sunod nga mga tuig sa samang posisyon.
ARTIKULO XIV
PINILIAY
Seksiyon 1.Kanus-a Himoa. Ang pagpili alang sa mga opisyales sa kapunongan pagahimoon sulod sa ikaduhang (2) Dominggo sa bulan sa Enero human matapos ang duha (2) ka termino sa daan nga opisyal o mga opisyales.
Seksiyon 2.Paagi. Ang pagpili sa opisyales himoon pinaagi sa mga mosunod:
ARTIKULO XV
PAGSUGOD SA PANGATUNGDANAN
Seksiyon 1.Kanus-a magsugod ang bag-ong hut-ong sa napiling mga opisyales? Magsugod paghupot sa katungdanan human manumpa niini sa naunang adlaw nga igtatrabaho sa bulan sa Pebrero human sa piniliay.
ARTIKULO XVI
ANG MITING
Seksiyon 1.Mga Matang sa Miting. Adunay tulo (3) ka matang ang mga miting sa kapunongon, ang Binulan o Regular, ang tinuig ug ang espesyal nga miting.
ARTIKULO XVII
PUHONAN
Seksiyon 1.Ang Php 10.00 nga Binulan nga Kontribusyon. Pagakwentahon ang tanan nga binulan nga nahatag sa membro ug ang sumada mao kini maoy iyang puhonan.
Seksiyon 2.Kwarta gawas sa Binulan nga Hatagan. Sumada nga kwarta nga gipamuhunan sa membro ngadto sa napiling ‘entrepreneurship’ gawas sa binulan niyang hatagan, kini matawag usab nga iyang puhunan apan dili mosobra sa 10% sa kinatibok-an’g puhonan sa tanang membro.
Seksiyon 3.Kwarta nga donasyon. Sumada sa kwarta nga donasyon gikan sa Local Government Units (LGUs), government agencies og sa pribadong organisasyon, asosayon, federasyon, og sa pribadong tawo nagpuyo sa Pilipinas o sa gawas sa nasod.
ARTIKULO XVIII
PAGBAHIN-BAHIN SA GINANSIYA PARA SA MGA MEMBRO
Seksiyon 1.‘Patronage Refund’. Gahin gikan sa ‘Net Surplus’ mao ang bahin sa porsento nga kwartang mahatag sa membro basi sa iyang kinatibuk-an’g puhonan nga adunay kalambigitan sa iyang kinatibuk-an’g pag-patronahe sa mga produkto ug serbisyo sa asosasyon.
Seksiyon 2.‘Dividend’. Gahin gikan sa ‘Net Surplus’ mao ang bahin sa porsento nga kwartang mahatag sa membro basi sa iyang kinatibuk-an’g puhonan nga walay kalambigitan sa pag-patronahe sa mga produkto ug serbisyo sa asosasyon.
ARTIKULO XIX
PAGHATAG UG ALOKASYON NGA KWARTA’NG PUNDO PARA SA ASOSASYON
Seksiyon 1.‘Reserved Fund’. Gahin gikan sa ‘Net Surplus’ mao ang bahin nga 8% nga kwarta’ng i-deposito sa bangko para inkaso nga ang asosasyon makasugat ug pagka-alkanse o ‘losses’ sa operasyo’ng ‘entrepreneurships’ sa asosasyon. Ang Heneral nga Asembliya mao’y pwede’ng modesisyon sa pagpa-ubos sa natala’ng porsento.
Seksiyon 2.‘Optional Fund’. Gahin gikan sa ‘Net Surplus’ mao ang bahin nga 6% nga kwarta’ng i-deposito sa bangko para sa pagpalit ug yuta lakip na ang pagtukod ug ‘building’, o pag-repair sa ‘building’, paghimo ug mga sakayan o pumpboats o pa-repair sa pumpboats. Ang Heneral nga Asembliya mao’y pwede’ng modesisyon sa pagpa-ubos sa natala’ng porsento.
Seksiyon 3.‘Education and Training Fund’. Gahin gikan sa ‘Net Surplus’ mao ang bahin nga 4% nga kwarta’ng magamit para sa ‘seminar’ ug ‘trainings’ sa mga membro. Ang Heneral nga Asembliya mao’y pwede’ng modesisyon sa pagpa-ubos sa natala’ng porsento.
Seksiyon 4.‘Community Development Fund’. Gahin gikan sa ‘Net Surplus’ mao ang bahin nga 2% nga kwarta’ng magamit ug magasto sa asosasyon para sa mga proyekto’ng pangkomunidad. Ang Heneral nga Asembliya mao’y pwede’ng modesisyon sa pagpa-ubos sa natala’ng porsento
ARTIKULO XX
PAG-AMENDAR SA BATAKANG BALAOD
Pag-amendar. Kining Batakang Balaod mamahimong mausab o mapun-an sa duha o tulo (2/3) ka bahin nga boto sa mga membro sa panahon sa Tinuig nga Asembliya o sa Espesyal nga Miting nga adunay ‘quorum’ sa tanan’g membro.
Ang kausaban mamahimong mapatuman sa higayon nga pormal nga ma-aprobahan sa Department of Labor and Employment (DOLE) ang rehistrasyon niining Batakang Balaod pinasikad sa pag-uyon sa ahensiya.
Gibotohan, gikauyunan ug gisagop niadtong ika-11 sa Hunyo, tuig 2016 sa Casay Barangay Hall, Casay, Dalaguete, Cebu, Philippines.
Certified True and Correct:
(Sgd.) SEGUNDINO JORGE
Secretary
(Sgd.) MARCELINA G. BECERIL (Sgd.) LEONA C. CATALAN
Vice-President Treasurer
(Sgd.) EUGENIA L. CADUNGOG (Sgd.) ILDEBRANDO PAZ
Auditor P.R.O.
(Sgd.) Eduardo D. Enopia
Sgt. at Arms
(Sgd.) MONICO A. CLATERO (Sgd.) HERMELO B. LATAZA
Member Member
(Sgd.) VENERANDO A. ROSALES (Sgd.) WENEFREDO E. BECERIL
Member Member
(Sgd.) CALIXTO B. GLABOG (Sgd.) DIOMEDES D. VILLACORTA
Member Member
(Sgd.) MAXIMA E. ENTOMA (Sgd.) VICENTE S. CARZANO
Member Member
(Sgd.) FELIX L. CATALAN (Sgd.) ISIDORO V. BEJEC
Member Member
(Sgd.) HAROLD AMBAYEC (Sgd.) MICHAEL C. BECERIL
Member Member
(Sgd.) ESTRELLITA C. CURIMAO (Sgd.) EDUARDO P. PAGULA
Member Member
(Sgd.) MYRLINDA P. PAGULA (Sgd.) DEOCLUCIANO S. CARZANO
Member Member
(Sgd.) JOSEPH E. BELANDRES (Sgd.) RODULFO G. PAGULA
Member Member
(Sgd.) EUNICE P. PAGULA (Sgd.) ALEXANDER LUMAYAG
Member Member
(Sgd.) ISIDORO A. ENTOMA (Sgd.) GEORGE P. LUMAYAG (Sgd.) RICARDO BELAMIA (Sgd.) RUTCHELL BALUNGCAS
Adviser-Member Volunteer / Web-developer Volunteer / PR Man Volunteer / Lecturer
Attested:
(Sgd.) Vicente C. Lenares
President
Casay, Dalaguete, Cebu
PREYAMBOLO
Kaming lumulupyo sa Dalaguete, Cebu, nagkahiusa ug nagkahugpong nga kansang panginabuhi nagasalig sa abot sa among yuta ug pagpanguma ug sa panagat, sinangpit ang panabang sa Labaw’ng Makagagahum, aron sa pagtukod ug usa ka kapunongan nga maglangkob sa among kusog ug panglantaw maoy magpausbaw sa among panginabuhi ilabina sa among mga anak, sa mga gasa sa kinaiyanhon’g kapaninguhaan ubos sa pagdumala sa among kapunongan, nagahan-ay ug nagpatuman niining maong Batakang Balaod nga pagamatud-an ug pagatamdan pinaagi sa among mga lagda.
ARTIKULO I
NGALAN SA KAPUNONGAN
Seksiyon 1.Ngalan. Ang ngalan niining maong kapunongan mao ang DALAGUETE UNITED FARMERS AND FISHERMEN ASSOCIATION (DUFAFA).
ARTIKULO II
BUHATAN
Seksiyon 1.Buhatan. Ang punoan nga buhatan niining maong kapunongan anha sa
CASAY, DALAGUTE, CEBU, PHILIPPINES.
ARTIKULO III
MGA MITHI UG BAROGANAN
Seksiyon 1.Dili Pinugos. Kaugalingon’g kabubut-on sa hingtungdan ug dili pinugos ang pagpasakop sa kapunongan.
Seksiyon 2.Dili Politikanhon. Dili politikanhon kining maong kapunongan.
- Dili kini gamiton sa pamolitika;
- Kining maong kapunongan dili walhon o tuohon.
Seksiyon 4.Mosagop sa Ubang Kapunongan. Ang kapunongan mosagop sa ubang kapunongan kansang tumong nahilambigit sa mga katuyoan niining kapunongan, sa kondisyon nga dili nila ipamugos ang pagpatuman sa ilang mga pamaagi nga nahisupak sa lagda niining kapunongan.
Seksiyon 5.Bukas Kanunay. Ang kapunongan bukas kanunay sa mga mag-uuma ug mga mananagat diin lumulupyo sa Dalaguete nga buot magpasakop ug andam modawat sa katuyoan ug mga lagda niini.
ARTIKULO IV
TUMONG UG KATUYOAN
Seksiyon 1.Tumong ug Katuyoan. Ang tumong ug katuyoan sa pagtukod niining maong kapunongan mao kining mga mosunod:
- Pag-amping o pagpahiuli sa naguba nga kinaiyahan ilabina diha sa ubos ug kabukiran.
- Paggiya sa mga mag-uuma nga makat-on sa pamaol ug sa panagat.
- Pagpaambit sa mga mag-uuma sa paggamit sa ‘organic fertilizers’ ug sa mga mananagat sa paggamit sa legal nga pagkuha sa mga isda.
- Pag-andam sa mga mag-uuma ug mananagat nga makaambit sab sa tabang sa kagamhanan
- Paghupot kanunay sa kasayuran bahin sa mga bag-ong balaod ug mga deriktiba nga karon ug unya ipakanaug sa kagamhan, labot sa pagpanguma ug pagpanagat.
- Paghupot ug hiniusang tingog sa pagpangayo ug hinabang nga salapi o teknolohiya nga ikahatag sa kagamhanan sa mga mag-uuma ug mga mananagat.
- Pagpakig-alayon ug pagbulig sa kagamhan aron molampos ang mga programa alang sa mga mag-uuma ug mga mananagat.
- Pagpalambo sa pamilya, sa assosasyon, ug sa comunidad.
- Pagsalmot sa mga aktibidad sa comunidad.
- Pag-hatag ug proyekto nga makatabang sa panginabuhian sa mga membro.
- Pag-abag sa kagamhanan aron magpabilin ang lig-on ug mabungahon’g komunidad
- Pag-tabang sa mga mag-uuma aron taas ang abot sa kaumahan ug pagtabang sa mga mananagat aron mapadali ang pagmarket sa mga kuha'ng isda.
- Pagpadaghan sa kahayupan abag sa panginabuhian.
- Pagpaambit sa laing people’s organizations, civil society organizations ug pagpakig-alayon ngadto nila para sa pagpalambo sa pamilyang Pilipino.
ARTIKULO V
ANG MAHIMONG SAKOP
Seksiyon 1.Ang Mahimong Sakop. Ang mahimong sakop niining maong kapunongan mao kining mga mosunod:
- Lumulupyo. Tanan nga lumulopyo’ng lalake o babaye nakapuyo na sa Dalaguete, Cebu sulod sa unom (6) ka bulan.
- Panuigon. Kinahanglan nga ang panuigon dili mo-ubos sa napulo’g walo (18) ka tuig.
- Pangita. Kinahanglan nga siya mag-uuma ug mananagat.
- Wala pay Kita. Hilabina sa mga tawo nga may kahanas sa panagat ug panguma apan wala pay gamit ug puhunan.
- Maayo’ng Lungsoranon. Matinahuron sa mga balaod ug may maayo’ng moral ug baroganan sa katilingban.
- Lihitimo nga Membro. Kinahanglan nga morehistro ug mohatag sa binulan nga hatagan ug kinahanglan nga mohatag sa balayronon sa pagrehistro nga Php 20.00 ug sa binulan nga hatagan nga Php 10.00.
ARTIKULO VI
KATUNGOD UG KATUNGDANAN
Seksiyon 1.Mga Katungod. Kini ang mga katungod sa mga sakop:
- Pagsalmot sa hilisgotan sa miting.
- Mopili ug magpapili.
- Pagdawat ug prebilihiyo ug benepisyo nga ikahatag sa kapunongan.
- Pagsaway sa iyang gituohan nga kahiwian sulod sa kapunongan.
- Pagtuki sa lakaw sa panalapi sa kapunongan.
- Paghatag sa binulan nga tampohan.
- Pagtambong sa mga miting sa kapunongan.
- Pagtuman sa Batakang Balaod ug Tamdana’ng Mga Lagda sa Kapunongan.
- Pagtuman sa gikauyonan sa miting ug pag-amping nga dili makahatag ug kaulaw sa kapunongan.
- Pagpanalipod sa kapunongan batok sa tanang mga modaut o mobungkag niini.
MGA HINUNGDAN NGA MATAKTAK ANG SAKOP
Seksiyon 1.Mga hinungdan sa pagtaktak o mataktak ang usa ka sakop sa kapunongan tungod niining mga mosunod nga hinungdan:
- Paghunong sa paghatag sa binulan nga tampohanan sulod sa nagsunod-sunod nga tulo (3) ka bulan apan kini nga seksiyon adunay exemptions: (1) adunay balidong hinungdan sama sa wala pa gayod ‘income’; ug (2) panglawas nga problem.
- Paghunong sa pagtambong sa binulan nga miting sulod sa nagsunod-sunod nga tulo (3) ka bulan apan kini adunay exemptions: (1) kon ang membro aktibo sa pagpadangat sa iyang ideya, rekomendasyon, maayong panglantaw pinaagi sa pagsulat kiini ngadto sa secretarya sa asosasyon; (2) kon ang membro aktibo pinaagi sa pagtext ngadto sa sekretarya o sa president sa iyang balido nga hinongdan apil na ang iyang maayong ideya nga may kalabotan sa pagpalambo sa assosasyon ug sa kumunidad.
- Pagsupak sa Batakang Balaod ug Tamdana’ng Mga Lagda sa Kapunonga sulod sa upat (4) ka basis. Kon siya adunay kalapasan; siya pahamtangan: (Una, Sulat Pahimangno; Ikaduha, Personal nga Pahimangno; Ikatulo, Pagsuspende; ug Ikaupat, Pagpahamtang sa pagtaktak sa sakop).
- Pagsupak sa gikauyunan sa miting ug paghatag ug kaulaw sa kapunongan.
- Pagplano ug pagpangahas sa pagbungkag sa kapunongan nga nahisupak sa Batakang Balaod niini
ARTIKULO VIII
MGA PAMAAGI SA PAGTAKTAK
Seksiyon 1.Pamaagi sa pagtaktak. Kining mosunod mao ang pamaagi sa pagtaktak sa usa ka sakop:
- Laraw sa Pagtaktak. Ang laraw sa pagtaktak kinahanglan pagahisgotan sa binulan nga miting.
- Pagpahibalo sa Hingtungdan Aron Mopatim-aw. Ang sekretarya kinahanglan nga mopadala ug sulat sa sakop nga taktakonon ug modapit kaniya sa pagtambong hangtod sa ika-tulo (3) ka higayon.
- 2/3 nga Boto. Kon ang kauban nga mataktak dili mopatim-aw sulod sa sunod-sunod nga tulo (3) ka miting o motambong siya sa ika tulo (3) nga miting apan ang iyang mga katarungan dili rasonabli, mahimo na nga ipadayon na ang pagtaktak kaniya pinaagi sa 2/3 nga moboto sa mga kauban sulod sa miting nga nagkupot ug ‘quorum’ ug ang pinal nga desisyon adto sa kinatibuk-ang membro sa tinuig nga asembliya nga may ‘quorum’.
ARTIKULO IX
ANG MGA ELECTED NGA OPISYALES SA KAPUNONGAN
Ang mga opisyales ehekutibo niining maong kapunongan mao ang (1) Presidente, (2) Bise-Presidente, (3) Sekretarya, (4) Tresorera, (5) Awditor, (6) Tigpamaba ug (7) Tigpatunhay sa Kahusay ug Kalinaw. Dili sila kasamtanga’ng elected officials sa Pililipinas sa Local, Provincial, Congressional, og National.
Seksiyon 1.Ang Presidente. Ang Presidente mao ang labing pangulo sa kapunongan.
- Siya ang mopatawag ug mangulo sa tana’ng miting sa kapunongan.
- Siya ang magdumala ug magbantay sa mga lakaw / pagpalakaw sa kapunongan ug ingun man sa ubang mga opisyales sa kapunongan.
- Siya ang magpatuman sa tumong, katuyoan ug mga polisiya sa kapunongan.
- Sa matag karon ug unya, atol sa miting, mohatag siya ug taho sa mga lakaw sa kapunongan.
- Makarekomendar siya aron sagopon sa kapunongan ang mga bag-ong mga laraw, polisiya ug mga panahon sa iyang pagtoo gikinahanglan aron makab-ot ang usa ka programa sa pagpalambo sa kapunongan.
- Kon ang kapunongan makaluwat na ug tseke, mopirma siya uban sa sekretarya, tresorera sa mga tseke nga luwatan sa Tresorera aron pagbayad sa mga balayronon sa kapunongan.
- Siya ang mobanos paghupot sa renda sa pagkapresidente ug mosagop sa mga katungdanan ug kapangakuhan niining higayon nga ang Presidente:
- Wala diha;
- Mapapahawa;
- Masakit;
- Dili na makahimo sa iyang gimbuhaton, og
- Mamatay.
- Sa dili pa sugdan ang mga hilisgotan sa usa ka miting, iyang basahon ang minutas sa gisundan nga miting.
- Siya ang saligan sa pagtipig sa mga importanteng mga papilis o dokumento bahin sa panalapi.
- Siya ang mopadala sa mga opisyales ug mga kauban sa pahibalo.
- Sa matag karon ug unya, atol sa miting, mohatag siya ug taho sa mga lakaw sa kapunongan.
- Siya ang mohimo sa paghatag ug impormasyon aron mapadangat sa mga membro og sa uban nga ahensiya sa goberno pinaagi sa opisyal nga website sa asosasyon.
- Makarekomendar siya aron sagopon sa kapunonga ang mga bag-ong mga laraw, polisiya ug mga panahon sa iyang, pagtoo gikinahanglan aron makab-ot ang usa ka programa sa pagpalambo sa kapunongan.
- Kon ang kapunongan, makaluwat ug tseke, mopirma siya uban sa Tresorera, ug sa Presidente, sa mga tseke nga luwatonon aron pagbayad sa mga balayranon sa kapunongan.
- Mohatag sa siguridad nga ang tanang kwarta madiposito sa bangko, ug anha sa iyang kustudiya kung kini gamay ra, basi usab sa polisiya sa asosasyon.
- Mohupot sa tanang salapi, mga butang nga nagkinahanglan ug siguridad, mga papilis nga naglatid sa kabtangan, libro sa utang, kwartang nadawat ug kwartang nagasto.
- Magmonitor ug magbalik-susi sa pinansiyal nga pagdumala sa operasyon sa asosasyon nga ang limitasyon magabasi sa polisiya sa mga opisyales sa ehekutibo.
- Magmintinar sa kompletong libro sa panalapi sa asosasyon.
- Mag-asikaso sa pagpagawas sa ginagmay nga bayranan ug magmintinar sa inadlaw nga koleksiyon sa kwarta sa asosasyon.
- Kon ang kapunongan may awtoridad sa pagluwat sa tseke, kinahanglan nga ang maong tseke nga alang sa unsa mang bayronon sa kapunongan, pagapirmahan sa Tresorera, sa Sekretarya ug sa Presidente.
- Kon kinahanglan, mohatag siya ug taho ngadto sa kapunongan, atol sa miting.
- Pamaagi sa pagkwenta (Accounting).
- Pag-amping sa mga vouchers.
- Pagsusi ug pagsulat sa tukma diha sa libro, records, mga papilis ug dokumento labot sa nahipos nga salapi ug ang mga gibayaran sa kapunongan pinaagi sa Tresorera.
- Pagsusi sa kantidad nga dawaton (receivables) ug sa mga balayronon (payables) sa kapunongan.
- Pagsusi sa pagtunhay ug kahimtang sa mga butang sa kapunongan.
- Pagtaho ngadto sa kapunongan sa bisan unsang pagluwat sa salapi nga wala magsubay sa lagda o wala kinahanglana o sobra ra.
- Siya maoy tigpamaba, tigtahu ug mga sulat pahibalo ngadto sa mga kauban sa kapunongan sa panahon nga adunay tigum nga pagahimoon.
- Mosiguro nga walay kagubot nga mahitabo tali sa mga miyembro, opisyales, ug ilabina ngadto sa mga dili sakop sa kapunongan.
- Mopahigayon ug mga pagsukit-sukit sa panahon nga adunay mabantayan nga mga kagubot sa pundok.
- Andam sa pagtaho ngadto sa pangulo kon may kagubot nga mahitabo.
- Siya ang mangulo alang sa kahusay ug kalinaw.
ARTIKULO X
‘APPOINTED’ NGA MGA OPISYALES UG ‘STAFF’ SA KOMITE KADA PUROK
Ang mga opisyales nga ‘appointed’ niining maong kapunongan mao ang (1) Komite Chairman, (2) Bise sa Chairman, (3) Sekretary sa Komite, (4) Finance Officer, ug (5) ‘Operational Staff’ Dili sila kasamtanga’ng elected officials sa Pililipinas sa Local, Provincial, Congressional, og National.
Seksiyon 1.Komite Chairman. Siya ang mo-preside sa mga miting sa komite sa ilang purok. Siya ang magdumala sa operasyo’ng pang-negosyo ug pang-serbesyo sa maong komite. Siya ang maghimo sa report nga may kalabotan sa komite ngadto sa mga opisyales ehekutibo sa panahon sa binulan nga miting sa ehekutibo sa kada ika duha (2) nga Dominggo sa bulan.
Seksiyon 2.Bise sa Chairman. Siya ang mopuli sa gimbuhaton kung wala ang chairman.
Seksiyon 3.Sekretarya sa Komite. Siya ang magsulat o mag-encode, maghan-ay, ug mag-amping pagsiguro sa siguridad sa mga dokumento nga may kalabotan ang komite sa ilang purok sa inadlaw-adlaw o sa kada operasyo’ng pang-negosyo. Pagahimoon niya ang binulan nga ‘reporting’ ug i-sumite niya sa Kalihim sa Ehikutibo sa wala pa ang binulan nga miting sa ehikutibo. Maghupot ug Xerox copies ug maghimo sa ‘back-up copies’ gamit ang ‘USB’, ‘CDs’, ‘DVDs’, ‘emails’ ug ‘Online Drive’.
Seksiyon 4.‘Finance Officer’ sa Komite. Siya ang may katungod sa pag-pagawas ug pag-pasulod sa kwarta ngadto sa panodlanan sa Komite sa ilang purok sa kwartang gigahin sa asosasyon ngadto sa Komite sa ilang tahas sa pagpalambo sa negosyo nga may kalambigitan sa naoyunan nga ‘entrepreneurship’. Siya usab ang magpadangat sa subay ug sumada sa mga kagastuhan ug nakwarta sa Komite sa ilang purok ngadto sa Tresorera sa asosasyon.
Seksiyon 5.‘Operational Staff’ sa Komite. Sa ilang Komite, sila ang motrabaho sa operasyon’g pangnegosyo sa ilang napili nga ‘entrepreneurship’ sa ilang purok nga sila pagahatagan ug komisyon basi sa ilang binulan nga ‘income’ sa ilang abot, produkto ug serbisyo diin kini pinasubay sa polisiya sa asosasyon.
ARTIKULO XI
ANG KOMITE
Seksiyon 1.Mga Komite. Ang Kapunongan adunay tukoron nga walo (8) ka komite o mosobra pa sama sa: una (1), Komite sa Pagpananom; ikaduha (2), Komite sa Panginabuhi; ikatulo (3), Komite sa Edukasyon; ikaupat (4), Komite sa Kaayohan ug Panglawas (Welfare and Health); ikalima (5), Komite sa Pagsubay (Monitoring); ikaunom (6), Komite sa ‘Systems’ ug ‘Procedures’, ikapito (7) Komite sa Piniliay, ug ang ikawalo (8) Komite sa ‘Publication’. Kini’ng mga Komite pagadungagan sa umaabot, depende sa mga intresadong membro nga mobuhi ug puhunan sa ilang napili nga ‘entrepreneurship’ sa ilang purok o lugar o barangay sulod lamang sa ‘municipality’ sa Dalaguete.
Seksiyon 2.Mga Kapangakuhan. Ang katungdanan ug kapangakuhan niining maong komite mao ang mga mosunod:
- Komite sa Pagpananom. Siya ang magdumala, magplano ug mangulo sa mga gimbuhaton.
- Pagtukod ug pagbuhat sa nursery shed;
- Mopili sa dapit nga gitumbok nga pagatamnan;
- Magpadagan ug magpahigayon sa mga kalihokan sama sa pagpananom;
- Pagmintenar sa mga igtalanom ug sa mga tanom nga nabuhi na sa baol;
- Pagsusi sa mga tanom kon kini buhi o gikinahangla’ng puna-an;
- Pagpadagan sa operasyo’ng panguma hangtod na nga ma-ani na;
- Pag-asikaso sa pag-market sa ani.
- Komite sa Panginabuhi. Siya ang mangita ug mga pamaagi nga molambo ang panginabuhian sa mga mag-uuma ug sa mga mangingisda. Siya ang mag-asikaso kon unsa ang dapat himoon aron nga mapadaghan ang abot sa yuta ug mapadali ang proseso sa pagmarket sa mga abot ug produkto ug sa mga kuha'ng isda sa mga mananagat.
- Komite sa Welfare and Health. Siya ang maglantaw sa mga kaayuhan sa mga kauban ilabina sa pagpanglimpyo ug panglawas, pagpausbaw sa tawhanon’g panglantaw nunot sa paglambo o sa (civilization) o sa taas nga lantag sa kultura ug teknolohiya’ng kalamboan diin adunay pagpukaw o pagpahimatngon sa mga kauban sa kadaot nga mahimo sa drugas ug uban pang bisyo. Siya ang mag-asikaso sa kahimtang panglawas sa mga membro og sa kaayuhan sa asosasyon.
- Komite sa Pagpaniid (Monitoring). Siya mosubay ug maniid sa lakaw sa nagkalain-laing ‘entrepreneurship’ o komite sa kapunongan sa nagkalain-laing purok o lugar o barangay sa Dalaguete.
- Komite sa Edukasyon. Siya ang gitahasan sa pagpangita ug paagi para sa pag-giya sa bag-ong membro ug opisyales pinaagi sa insaktong impormasyon o edukasyon inubanan sa paagi’ng pangteknolohiya nga makatabang kanila ug sa kapunongan. Siya ang mangita ug pamaagi nga mabansay aron mahanas ang mga membro pinaagi sa trainings.
- Komite sa Systems and Procedures. Siya ang gitahasan sa pagdawat sa datus nga gikan sa Komite sa Pag-susi o Monitoring aron iyang pagatan-awon kung aduna o wala bay nahisupak sa polisiya nga gipatuman sa asosasyon ug kon adunay gikinahanglan nga pag-usbon, maoy pagabuhaton ug dayon irekomendar ngadto sa nga opisyales ehikutibo.
- Komite sa Piniliay. Siya ang mopahigayon kon adunay piniliay nga mahitabo. Siya usab ang moasikaso sa pagdawat sa aplikasyon sa gusto nga mag-pa-appoint sa bisan unsang Komite nga iyang pagserbisyuhan sa duha (2) ka termino nga may tulo (3) ka tuig kada termino sa pangatungdanan.
- Komite sa ‘Publication’. Siya ang magpahigayon sa paghimo sa gikinahanglan nga pagabuhaton sa pagbalita sa mga nahitabo sa kumunidad, sa tibuok lungsod, probinsya, ug rehiyon nga diin may kalabutan sa mga tumong ug katuyoan sa asosasyon aron mapalambo ang nasod nga Pilipinhon.
ARTIKULO XII
TERMINO SA KATUNGDANAN
Seksiyon 1.Termino. Tulo (3) ka tuig ang kada termino sa tanang opisyales sa ehikutibo ug sa komite aron sa paghupot sa katungdanan.
Seksiyon 2.Subli nga Pagpili. Human matapos ang termino nga tulo (3) ka tuig, ang usa ka opisyales mahimo nga sublian pa sa makausa aron moalagad na usab sa laing termino nga tulo (3) ka tuig.
Seksiyon 3.Dili na Sublian Human sa Unom (6) ka Tuig. Human moalagad sulod sa unom (6) ka nagsunod-sunod nga mga tuig, ang usa ka opisyales dili na mapili pag-usab sa naserbisyuhan’g posisyon.
Seksiyon 4.Pwede pa Magpapili. Pwede siya mobalik sa pag-papili sa laing posisyon human sa naserbisyuhang posisyon sa nagsunod-sunod nga unom (6) ka tuig.
.
ARTIKULO XIII
BAKANTE SA KATUNGDANAN
Seksiyon 1.Paghulip. Kon usa o sa laing hinungdan mabakante ang usa ka posisyon sa dili pa matapos ang termino nga tulo (3) ka tuig, ang maong posisyon hulipan pinaagi sa usa ka piniliay sulod sa usa ka miting nga ipatawag alang sa maong katuyoan.
Seksiyon 2.Termino sa Mopuli. Ang napili nga mohulip sa nabakanteng posisyon moalagad apasumpay sa naputol nga termino sa iyang napulihan, apan dili kini pagatawgon nga iyahang lihitimo nga termino nga diin adunay kompletong tulo (3) ka tuig sa unang termino ug pwede nga magpapili pa ug usab sa iyang una o ikaduhang termino nga may tulo (3) ka tuig. Moalagad lamang siya sa unom (6) ka nagsunod-sunod nga mga tuig sa samang posisyon.
ARTIKULO XIV
PINILIAY
Seksiyon 1.Kanus-a Himoa. Ang pagpili alang sa mga opisyales sa kapunongan pagahimoon sulod sa ikaduhang (2) Dominggo sa bulan sa Enero human matapos ang duha (2) ka termino sa daan nga opisyal o mga opisyales.
Seksiyon 2.Paagi. Ang pagpili sa opisyales himoon pinaagi sa mga mosunod:
- Nominasyon sa rehistrado nga membro o Pagsulat sa ‘Filling of Candidacy Form’,
- Pagbasa sa mga ‘guidelines’ sa ‘Chairman’ sa ‘Election Committee’,
- Pagpadayag sa mga membro sa plataporma de gobyerno sa kada kandidato,
- Pagpabotar sa mga membro gamit ang balota,
- Pag-canvass sa mga balota,
- Pag-proklamar sa mga nidaug sa piniliay sa asosasyon.
ARTIKULO XV
PAGSUGOD SA PANGATUNGDANAN
Seksiyon 1.Kanus-a magsugod ang bag-ong hut-ong sa napiling mga opisyales? Magsugod paghupot sa katungdanan human manumpa niini sa naunang adlaw nga igtatrabaho sa bulan sa Pebrero human sa piniliay.
ARTIKULO XVI
ANG MITING
Seksiyon 1.Mga Matang sa Miting. Adunay tulo (3) ka matang ang mga miting sa kapunongon, ang Binulan o Regular, ang tinuig ug ang espesyal nga miting.
- Binulan o Regular nga Miting. Ang binulan o regular nga miting sa kapunongan hinoon sa ikaduhang Domingo sa matag bulan sa may alas dos (2:00) ang takna sa hapon.
- Tinuig nga Miting. Ang tinuig nga Miting himoon sa ikaduhang Dominggo sa Enero.
- Espesyal nga Miting. Kon adunay dinalian nga katuyuan, mahimo ang Presidente mopatawag ug espesyal nga miting.
ARTIKULO XVII
PUHONAN
Seksiyon 1.Ang Php 10.00 nga Binulan nga Kontribusyon. Pagakwentahon ang tanan nga binulan nga nahatag sa membro ug ang sumada mao kini maoy iyang puhonan.
Seksiyon 2.Kwarta gawas sa Binulan nga Hatagan. Sumada nga kwarta nga gipamuhunan sa membro ngadto sa napiling ‘entrepreneurship’ gawas sa binulan niyang hatagan, kini matawag usab nga iyang puhunan apan dili mosobra sa 10% sa kinatibok-an’g puhonan sa tanang membro.
Seksiyon 3.Kwarta nga donasyon. Sumada sa kwarta nga donasyon gikan sa Local Government Units (LGUs), government agencies og sa pribadong organisasyon, asosayon, federasyon, og sa pribadong tawo nagpuyo sa Pilipinas o sa gawas sa nasod.
ARTIKULO XVIII
PAGBAHIN-BAHIN SA GINANSIYA PARA SA MGA MEMBRO
Seksiyon 1.‘Patronage Refund’. Gahin gikan sa ‘Net Surplus’ mao ang bahin sa porsento nga kwartang mahatag sa membro basi sa iyang kinatibuk-an’g puhonan nga adunay kalambigitan sa iyang kinatibuk-an’g pag-patronahe sa mga produkto ug serbisyo sa asosasyon.
Seksiyon 2.‘Dividend’. Gahin gikan sa ‘Net Surplus’ mao ang bahin sa porsento nga kwartang mahatag sa membro basi sa iyang kinatibuk-an’g puhonan nga walay kalambigitan sa pag-patronahe sa mga produkto ug serbisyo sa asosasyon.
ARTIKULO XIX
PAGHATAG UG ALOKASYON NGA KWARTA’NG PUNDO PARA SA ASOSASYON
Seksiyon 1.‘Reserved Fund’. Gahin gikan sa ‘Net Surplus’ mao ang bahin nga 8% nga kwarta’ng i-deposito sa bangko para inkaso nga ang asosasyon makasugat ug pagka-alkanse o ‘losses’ sa operasyo’ng ‘entrepreneurships’ sa asosasyon. Ang Heneral nga Asembliya mao’y pwede’ng modesisyon sa pagpa-ubos sa natala’ng porsento.
Seksiyon 2.‘Optional Fund’. Gahin gikan sa ‘Net Surplus’ mao ang bahin nga 6% nga kwarta’ng i-deposito sa bangko para sa pagpalit ug yuta lakip na ang pagtukod ug ‘building’, o pag-repair sa ‘building’, paghimo ug mga sakayan o pumpboats o pa-repair sa pumpboats. Ang Heneral nga Asembliya mao’y pwede’ng modesisyon sa pagpa-ubos sa natala’ng porsento.
Seksiyon 3.‘Education and Training Fund’. Gahin gikan sa ‘Net Surplus’ mao ang bahin nga 4% nga kwarta’ng magamit para sa ‘seminar’ ug ‘trainings’ sa mga membro. Ang Heneral nga Asembliya mao’y pwede’ng modesisyon sa pagpa-ubos sa natala’ng porsento.
Seksiyon 4.‘Community Development Fund’. Gahin gikan sa ‘Net Surplus’ mao ang bahin nga 2% nga kwarta’ng magamit ug magasto sa asosasyon para sa mga proyekto’ng pangkomunidad. Ang Heneral nga Asembliya mao’y pwede’ng modesisyon sa pagpa-ubos sa natala’ng porsento
ARTIKULO XX
PAG-AMENDAR SA BATAKANG BALAOD
Pag-amendar. Kining Batakang Balaod mamahimong mausab o mapun-an sa duha o tulo (2/3) ka bahin nga boto sa mga membro sa panahon sa Tinuig nga Asembliya o sa Espesyal nga Miting nga adunay ‘quorum’ sa tanan’g membro.
Ang kausaban mamahimong mapatuman sa higayon nga pormal nga ma-aprobahan sa Department of Labor and Employment (DOLE) ang rehistrasyon niining Batakang Balaod pinasikad sa pag-uyon sa ahensiya.
Gibotohan, gikauyunan ug gisagop niadtong ika-11 sa Hunyo, tuig 2016 sa Casay Barangay Hall, Casay, Dalaguete, Cebu, Philippines.
Certified True and Correct:
(Sgd.) SEGUNDINO JORGE
Secretary
(Sgd.) MARCELINA G. BECERIL (Sgd.) LEONA C. CATALAN
Vice-President Treasurer
(Sgd.) EUGENIA L. CADUNGOG (Sgd.) ILDEBRANDO PAZ
Auditor P.R.O.
(Sgd.) Eduardo D. Enopia
Sgt. at Arms
(Sgd.) MONICO A. CLATERO (Sgd.) HERMELO B. LATAZA
Member Member
(Sgd.) VENERANDO A. ROSALES (Sgd.) WENEFREDO E. BECERIL
Member Member
(Sgd.) CALIXTO B. GLABOG (Sgd.) DIOMEDES D. VILLACORTA
Member Member
(Sgd.) MAXIMA E. ENTOMA (Sgd.) VICENTE S. CARZANO
Member Member
(Sgd.) FELIX L. CATALAN (Sgd.) ISIDORO V. BEJEC
Member Member
(Sgd.) HAROLD AMBAYEC (Sgd.) MICHAEL C. BECERIL
Member Member
(Sgd.) ESTRELLITA C. CURIMAO (Sgd.) EDUARDO P. PAGULA
Member Member
(Sgd.) MYRLINDA P. PAGULA (Sgd.) DEOCLUCIANO S. CARZANO
Member Member
(Sgd.) JOSEPH E. BELANDRES (Sgd.) RODULFO G. PAGULA
Member Member
(Sgd.) EUNICE P. PAGULA (Sgd.) ALEXANDER LUMAYAG
Member Member
(Sgd.) ISIDORO A. ENTOMA (Sgd.) GEORGE P. LUMAYAG (Sgd.) RICARDO BELAMIA (Sgd.) RUTCHELL BALUNGCAS
Adviser-Member Volunteer / Web-developer Volunteer / PR Man Volunteer / Lecturer
Attested:
(Sgd.) Vicente C. Lenares
President
Entrepreneurial Skills Services
T-shirt Printing Join and work with us in the T-shirt Printing.
|
Seaweed Selling Join and work with us in seaweed planting.
|
Website Building Join and work with us in the Website Building to be facilitated by Mr. George P. Lumayag of Angas-Casay, Dalaguete, Cebu, Philippines.
|
Banana Planting Join and work with us in the banana planting methods.
|